Tìm hiểu về Nho giáo (Khổng giáo)

NHO GIÁO

- Khái niệm.

- Nguồn gốc của Nho giáo.

- Tôn chỉ của Nho giáo.

- Học thuyết của Nho giáo:

+ Hạ học.

+ Thượng học.

- Triết lý của Nho giáo:

          + Nhân Sinh quan.

          + Vũ Trụ quan.

- Kinh điển.

- Tiểu sử của Đức Khổng Tử.

- Các Chi phái.

- Sự Giáo dục.

- Nho giáo VN qua các triều đại.

- Phần kết.

  

1. Khái niệm

NHO: theo Hán tự, do chữ Nhân và chữ Nhu ghép lại. Nhân là người, Nhu là cần dùng.

Nho là hạng người luôn luôn được cần dùng đến để giúp ích cho nhân quần xã hội biết cách ăn ở sao cho hợp với lòng người và lẽ Trời. Chữ Nhu còn có nghĩa là chờ đợi, tức là người trí thức chờ đợi người ta cần dùng gọi đến thì đem tài sức ra giúp đời.

Như vậy, Nho là những hạng người học thông đạo lý của Thánh Hiền, biết được lẽ Trời Đất và Người, để hướng dẫn người phải ăn ở và cư xử thế nào cho hợp với Đạo Trời, hợp với lòng người. Sách Pháp Ngôn có câu: “Thông Thiên định Địa viết Nho”. Nghĩa là: Người biết rõ cả Thiên văn, Địa lý, thì mới gọi là Nho. Phàm những người Nho học thì chuyên về mặt áp dụng thực tế, chớ không chú trọng nhiều về mặt lý tưởng. Bởi vậy, từ xưa đến nay, họ là những người sẵn sàng nhập thế cuộc, gánh vác việc đời, làm ích nước lợi dân, khác hẳn với những tu sĩ Phật giáo hay Lão giáo, chỉ biết xuất thế, lo tu độc thiện kỳ thân.

GIÁO: Dạy, tôn giáo, một mối đạo.

NHO GIÁO là một tôn giáo hay một học thuyết có hệ thống và có phương pháp, dạy về Nhân đạo, tức là dạy về đạo làm một con người trong gia đình và trong xã hội. Hệ thống của Nho giáo thì theo chủ nghĩa: “Thiên Địa Vạn vật đồng nhất thể”, nghĩa là: Trời Đất và muôn vật đều đồng một thể với nhau. Phương pháp của Nho giáo là phương pháp chứng luận, lấy Thiên lý lưu hành làm căn bản. Như vậy, học thuyết của Nho giáo có 3 điều cốt yếu :

- Về Tín ngưỡng: Luôn luôn tin rằng Thiên Nhân tương dữ, nghĩa là: Trời và Người tương quan với nhau.

- Về Thực hành: Lấy sự thực nghiệm chứng minh làm trọng.

- Về Trí thức: Lấy trực giác làm cái khiếu để soi rọi tìm hiểu sự vật.

Nếu ai đã hiểu tường tận tôn chỉ của Nho giáo thì đều công nhận Nho giáo là một tôn giáo rất cao minh của nhân loại, đã phát huy ra từ xưa tới nay. Tuy rằng người ta đem ra thi hành không được hoàn toàn, và có nhiều người hiểu lầm, song ai đã tâm đắc cái tinh thần ấy thì cũng đạt được một nhân cách quí trọng đặc biệt.

2. Nguồn gốc của Nho giáo

Nho giáo bắt nguồn từ thời thái cổ ở nước Tàu. Thuở đó, vua Phục Hy, là một Thánh Vương đắc đạo, trông thấy được các hiện tượng trong cõi Hư linh. Ngài nhìn thấy Long Mã có bức đồ trên lưng gồm những chấm đen trắng, nổi lên giữa sông Hoàng Hà, mà biết được lẽ Âm Dương, chế ra Tiên Thiên Bát Quái, cắt nghĩa sự biến hóa của Trời Đất để làm nguyên tắc dạy người. Những vạch đơn giản của Bát Quái ấy được xem là đầu mối của văn tự về sau này.

Vua Phục Hy lại còn dạy dân nuôi súc vật để sai khiến, làm lưới để đánh cá, nuôi tằm lấy tơ làm quần áo, chế đàn cầm đàn sắt, dạy dân lễ nghĩa, phép cưới vợ gả chồng (dùng một đôi da thú làm lễ, vì ở thời kỳ ngư lạp, da thú là quí), từ đó mới có danh từ gia tộc. Sau, đến đời vua Hoàng Đế (Hiên Viên Huỳnh Đế), mới chế ra áo mão, và sai Ông Thương Hiệt chế ra chữ viết.

Đó là khởi thủy của Nho giáo, thành hình do thực tế kết hợp với huyền lý của Trời Đất. Nho giáo lấy đạo Trời làm khuôn mẫu, dạy người thuận theo lẽ Trời, còn nghịch với Trời thì phải chết. Nho giáo đã giúp nước Tàu thời Thượng cổ được hòa bình, dân chúng trên thuận dưới hòa, tạo ra một nền luân lý có căn bản vững chắc. Tiếp theo đến đời nhà Châu, vua Văn Vương và con của Ngài là Châu Công Đán, tiếp tục khuếch trương Nho giáo, diễn giải Kinh Dịch do Phục Hy truyền lại, hệ thống hóa lễ nghi và sự tế tự.

Vào cuối thời nhà Châu, đời vua Linh Vương, năm 551 trước Tây lịch, có Đức Khổng Tử ra đời. Đức Khổng Tử chỉnh đốn và san định kinh sách, phục hưng Nho giáo, tạo thành một giáo thuyết có hệ thống chặt chẽ, xứng đáng đứng ngang hàng với Lão giáo và Phật giáo. Đức Khổng Tử được xem là Giáo Chủ Nho giáo.

Đạo Nho, kể từ khi Đức Khổng Tử phục hưng, nối tiếp về sau được các vị Thánh nhân như Tử Tư, Mạnh Tử, phát huy đến độ rực rỡ, rồi sau đó dần dần suy tàn theo thời gian, vì không có bậc tài giỏi nối tiếp xiển dương, cuối cùng trở thành một môn học từ chương dành cho sĩ tử leo lên đường hoạn lộ. Cái tinh túy của Nho giáo đã bị vùi lấp và Nho giáo được sử dụng một cách lệch lạc theo ý riêng của kẻ phàm trần.

3. Tôn chỉ của Nho giáo

Tôn chỉ của Nho giáo gồm:

- Thiên Địa Vạn vật đồng nhất thể.

- Trung Dung.

3.1. Thiên Địa Vạn vật đồng nhất thể

Theo quan niệm của Nho giáo thì Con người sinh ra đã bẩm thụ cái Lý và cái Khí của Trời Đất, tức là cùng với Trời Đất có thể tương liên tương cảm và tương ứng nhau được. Sự tương cảm ấy lúc nào cũng có, nhưng khi ta để cho lòng tư dục dấy lên mạnh mẽ, chỉ biết tính toán để làm lợi riêng cho mình thì cái tinh thần bị rối loạn đi, cái trực giác trở nên ám muội, nên cái cảm ứng ta không biết được.

Nhưng nếu ta biết đè nén lòng tư dục, giữ cho lúc nào cũng có thái độ điều hòa, thì trực giác trở nên mẫn huệ, biết được các điều sâu xa bí ẩn, tức là tương cảm được với Trời. Trời sinh ra con người và vạn vật, nên Trời có gì thì con người có nấy, nên gọi Trời là Đại Thiên Địa, và con người là Tiểu Thiên Địa. Trời và người đồng thể nên tương liên tương cảm với nhau là điều dĩ nhiên.

3.2. Trung Dung

Trung là không lệch về phía nào, Dung là không thay đổi. Trung là đường chính trong thiên hạ, Dung là nhất định trong thiên hạ. Vậy, Trung Dung là không lệch về phía nào, luôn luôn giữ thái độ dung hòa, không thái quá, cũng không bật cập, trong quan hệ đối với người hay xử lý các việc.

Vũ trụ và vạn vật luôn luôn biến hóa theo lẽ điều hòa và tương đối, lưu hành mãi mãi không lúc nào ngừng nghỉ. Thiên đạo đã không cố định thì việc đời có gì là cố định? Vậy ta cứ tùy thời mà hành động, miễn sao giữ được sự điều hòa và trung chính. Làm việc gì cũng phải lấy Trung Dung làm căn bản, tức là không thái quá, cũng không bất cập, luôn luôn thích hợp với Đạo Trung hòa của Trời Đất.

Đức Khổng Tử đem cái tôn chỉ ấy lập thành một Nhân sinh triết học, tức là một nền luân lý rất hòa nhã, êm ái, làm cho người ta sống thư thái vui vẻ, không buồn bã lo sợ. Những điều: Hiếu, Nghĩa, Trung, Tín, cũng đều do đó mà ra cả.

4. Học thuyết của Nho giáo

Học thuyết của Nho giáo tóm gọn trong 3 điều sau đây:

- Sự biến hóa của vũ trụ quan hệ đến vận mạng của nhân loại.

- Luân thường đạo lý trong đời sống xã hội.

- Lễ Nhạc trong việc tế Trời Đất, Quỉ Thần và Tổ Tiên.

Đó là những điều căn bản xác định Nhân sinh quan và Vũ trụ quan của một nền tôn giáo. Do đó, ta có thể nói rằng, trước thời Đức Khổng Tử, chỉ là Nho học, nhưng sau thời Đức Khổng Tử, Nho học được Ngài hoàn chỉnh, trở thành một tôn giáo hẳn hoi, gọi là Nho giáo, giống như Phật giáo, Lão giáo, hay Thiên Chúa Giáo.

Đứng về phương diện tôn giáo, học thuyết của Nho giáo được chia làm 2 phần rõ rệt:

- Hạ học.

- Thượng học.

4.1. Hạ học

Hạ học là cái học thuộc về Hạ thừa, làm căn bản cho Thượng thừa, là cái học cụ thể về những điều quan hệ đến cuộc sống của con người một cách thiết thực. Chủ yếu Hạ học là dạy về Nhân đạo. Không có một nền tôn giáo nào dạy về Nhân đạo một cách kỹ lưỡng và sâu sắc bằng Nho giáo. Sau đây là một số điểm chính:

- Quân tử, Tiểu nhân.

- Tu thân.

- Công bình, Bác ái.

- Tam Cương, Ngũ Thường, Tam Tòng, Tứ Đức.

- Lễ Nhạc.

- Chính danh định phận.

4.1.1. Quân tử - Tiểu nhân

Nho giáo chia những người trong xã hội làm 2 hạng: Quân tử và Tiểu nhân.

- Quân tử là người có đức hạnh hoàn toàn, nhân phẩm cao quí, chăm lo Đạo Thánh Hiền để sửa mình, dẫu nghèo khó cũng không làm điều trái đạo.                                             

- Tiểu nhân thì hoàn toàn trái ngược, kẻ tiểu nhân có chí khí hèn hạ, tham danh cầu lợi, miệng nói nhân nghĩa mà trong lòng tính chuyện bất nhân, dù giàu có nhưng tinh thần vẫn đê tiện.

Người Quân tử bao giờ cũng tòng Thiên lý, cho nên tâm tính quang minh, thích làm việc nghĩa, càng ngày càng cao thượng; kẻ Tiểu nhân bao giờ cũng theo nhân dục, chí khí thấp thỏi, nên luôn luôn bị vật dục khiến sai, chỉ biết cái lợi riêng cho mình, càng ngày càng thêm hèn hạ.

Quân tử thì trung dung vì hiểu được cái thấp cái cao, Tiểu nhân thì phản trung dung vì chỉ biết tư lợi. Quân tử chỉ cầu ở mình, nên cái đức càng ngày càng sáng thêm; Tiểu nhân thì mong cầu ở người, nên cái lòng dục càng lúc càng buông xổng thêm ra. Học làm Quân tử thì phải thành thật, không bao giờ tự dối mình mà làm hại cái biết của mình.

Muốn học cho đạt cái đạo của người Quân tử thì phải theo đúng như lời Đức Khổng Tử dạy: “Dốc lòng tin, ham sự học, giữ cho vững, dẫu chết cũng không thay đổi, làm cho cái Đạo hay hơn lên. Không vào nước đã nguy, không ở nước có loạn. Đời có Đạo thì ra làm mọi việc, đời không Đạo thì ẩn mà sửa mình. Nước có Đạo mà mình nghèo và hèn là xấu hổ; nước không Đạo mà mình giàu và sang là xấu hổ.”

4.1.2. Tu thân

Người Quân tử cần phải học hỏi luôn luôn để biết mà sửa mình. Muốn sửa mình (Tu thân), trước hết phải giữ cái Tâm cho chính, cái Ý cho thành, rồi mới Cách Vật, Trí Tri được. Do đó, Nho giáo đưa ra Bát Điều Mục, tức là 8 bước thực hành theo thứ tự sau đây:

- Cách vật: Cách ly sự vật để quan sát cho rõ ràng.

- Trí tri: Nghiên cứu để biết tận gốc rễ của sự vật.

- Thành ý: Rèn luyện ý chí thành thật dũng mãnh.

- Chính tâm: Thanh lọc tâm hồn thoát khỏi sự ô nhiễm của vật dục.

- Tu thân: Sửa đổi những điều sai lầm của mình.

- Tề gia: Sắp đặt các việc gia đình cho đúng phép.

- Trị quốc: Cai trị dân theo đường lối chân chính.

- Bình Thiên hạ: Đem lại thanh bình và hạnh phúc cho toàn dân.

4.1.3. Tam Cương - Ngũ Thường - Tam Tòng - Tứ Đức

Đức Khổng Tử dạy về Nhân đạo :

+ Nam thì giữ Tam Cương và Ngũ Thường.

+ Nữ thì giữ Tam Tòng và Tứ Đức.

- Tam Cương: Ba Giềng mối gồm: Quân thần cương, Phụ tử cương, Phu thê cương.

+ Quân thần cương: Quan hệ vua tôi, tức là Trung: Trung với nước, trung với dân. Không nên quan niệm hẹp hòi là trung với một cá nhân ông vua hay một dòng họ vua, vì đó là ngu trung. Chỉ trung với vua khi nào gặp được vị vua sáng suốt (Quân minh thần trung), chúa Thánh tôi hiền.

+ Phụ tử cương: Quan hệ cha con, cha mẹ phải hiền, hết dạ thương con và con phải hiếu thảo với cha mẹ.

+ Phu thê cương: Quan hệ vợ chồng. Nghĩa là: xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử. Người phụ nữ khi đi lấy chồng thì phụng sự chồng, khi chồng chết thì ở vậy nuôi con mới là người tiết hạnh.

- Ngũ Thường: Năm điều thường có: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.

+ Nhân: Lòng thương người mến vật.

+ Nghĩa: Việc đối xử theo lẽ phải, biết đền ơn đáp nghĩa đối với người và vật.

+ Lễ: Thể hiện sự tôn kính và trật tự trong ý nghĩ, lời nói và việc làm.

+ Trí: Sự hiểu biết sáng suốt, phân biệt phải quấy.

+ Tín: Không gian dối, gạt gẫm.

- Tam Tòng: Ba điều phải theo của người phụ nữ: Tại gia tòng phụ, Xuất giá tòng phu, Phu tử tòng tử.

+ Tại gia tòng phụ: Ở nhà thì nghe theo lời của cha mẹ.

+ Xuất giá tòng phu: Có chồng thì phải tòng theo chồng.

+ Phu tử tòng tử: Chồng chết thì ở vậy nuôi con cho nên người, không nên tái giá.

- Tứ Đức: Bốn Đức của người phụ nữ: Công, Dung, Ngôn, Hạnh.

+ Công: Chăm lo làm công việc gia đình.

+ Dung: Chăm sóc thân thể cho tốt đẹp, sạch sẽ.

+ Ngôn: Lời nói dịu dàng, đoan chính.

+ Hạnh: Ngay thẳng, nhân ái trong mọi việc.

4.1.4. Công bằng - Bác ái

Người ta sinh ra ở đời, ai cũng bẩm thụ cái Lý và Khí của Trời Đất như nhau, nên đều chịu mệnh Trời như nhau. Như vậy, mọi người đều bình đẳng và là anh em với nhau. Một hôm, Tử Cống hỏi Đức Khổng Tử: Có lời nào khả dĩ thi hành được chung thân không? Đức Khổng Tử đáp: Kỳ thứ hồ! Kỷ sở bất dục vật thi ư nhân. (Chữ Thứ chăng! Điều gì mình không muốn thì đừng làm cho người.) Đó là Công bình và Bác ái. Nó nằm trong cái Đạo Nhất Quán của Đức Khổng Tử: Đạo Nhân.

4.1.5. Lễ Nhạc

- Lễ

Nho giáo dùng Lễ cốt để tạo thành một tập quán Lễ Nghĩa, khiến cho người ta làm điều lành điều phải một cách tự nhiên, không cần suy nghĩ. Dùng Lễ có cái hay là ngăn cản những việc xấu không cho xảy ra, còn dùng pháp luật là để trị những cái xấu đã xảy ra. Do đó, Thánh nhân trọng Lễ chớ không trọng Hình phạt.

Chữ Lễ, trước tiên dùng với ý nghĩa là các hình thức cúng tế cầu Thần linh ban phước và cúng tế Tổ tiên. Sau đó, chữ Lễ được dùng rộng ra bao gồm những phép tắc phù hợp với phong tục và tập quán của dân chúng trong việc Quan, Hôn, Tang, Tế. Sau nữa, chữ Lễ còn có nghĩa thật rộng, gồm cả cái quyền bính của vua và cách tiết chế các hành vi của dân chúng cho thích hợp với cái lẽ tự nhiên của Trời Đất. Cho nên Kinh Lễ của Nho giáo nói rằng: “Lễ giả, Thiên chi tự.” Nghĩa là: Lễ là cái trật tự của Trời. Do đó, Nho giáo rất chú trọng về Lễ, và dùng Lễ vào 4 mục đích :

+ Dùng Lễ để hàm dưỡng tính tình của con người

Dùng Lễ để tạo thành một không khí đạo đức trang nghiêm, dần dần biến thành một tập quán tốt, khiến người ta làm điều phải điều lành một cách tự nhiên mà không biết. Vậy nhờ Lễ mà con người được khơi dậy những tình cảm tốt đẹp cao thượng.

+ Dùng Lễ để giữ thích hợp với đạo Trung Dung

Không cho thái quá, mà cũng không cho bất cập. Nhờ vậy, thể xác và tinh thần của con người được quân bình, hành động lúc nào cũng được sáng suốt và chừng mực. Đức Khổng Tử bảo thầy Nhan Uyên (Nhan Hồi) là người đã hiểu rõ đạo Nhân hơn người là vì do Lễ. “Phi Lễ vật thị, phi Lễ vật thính, phi Lễ vật ngôn, phi Lễ vật động.” Nghĩa là : Không phải Lễ thì chớ nhìn, không phải Lễ thì chớ nghe, không phải Lễ thì đừng nói, không phải Lễ thì chớ làm.

+ Dùng Lễ để định lẽ phải trái, tình thân sơ, và trật tự trên dưới phân minh                                                     

Nhờ Lễ mà phân biệt được kẻ thân người sơ, kẻ nhỏ người lớn, vì Lễ qui định sự đối xử khác nhau một cách rõ rệt. Do đó không còn chỗ hiềm nghi, định rõ lẽ phải trái. Nhờ Lễ mà định được cái Chính danh. Có Chính danh mới định cái phận cho thích hợp. Do đó mà có tôn ti trật tự, phép tắc luân lý, từ gia đình đến xã hội, tạo nên một xã hội trật tự thái bình.

+ Dùng Lễ để tiết chế lòng dục                             

Dục vọng của con người thì không cùng và lúc nào cũng đòi hỏi để được thỏa mãn. Nếu không dùng Lễ để chế giảm, tất dục vọng sẽ làm con người hư hỏng. Dùng Lễ để chế giảm mà còn hướng dẫn dục vọng vào con đường cao thượng nữa. Lễ và Pháp luật đều có mục đích ngăn chặn sự hư hỏng và tội lỗi của con người. Nhưng Lễ có ưu điểm là nó có thể ngăn cản được những việc chưa xảy ra; còn dùng pháp luật là để trừng trị những việc tội lỗi đã xảy ra rồi. Pháp luật, tuy phải đặt ra, nhưng dùng sự giáo hóa về lễ mà ngăn ngừa sự phạm tội thì mới ưu việt.

Tóm lại, chữ Lễ trong nghĩa rộng có bao hàm tính chất pháp luật. Nhưng Lễ chú trọng về mặt giáo hóa và ngăn ngừa sự hư hỏng; còn luật pháp thì chú trọng sự trừng phạt những điều hư hỏng và phạm tội. Lễ thì dạy người ta nên làm điều gì, không nên làm điều gì, và tại sao như thế. Còn pháp luật thì cấm không cho làm việc này việc nọ, mà hễ vi phạm thì bị trừng phạt. Người làm trái Lễ thì bị chê cười, có tính cách trừng phạt về phương diện tinh thần; người làm trái pháp luật thì bị trừng phạt về thể xác.

- Nhạc

Nhạc là sự hòa hợp các thứ âm thanh mà tạo thành, thể hiện sự rung cảm của lòng người đứng trước ngoại vật. Hay nói khác đi, chính sự rung động trong lòng người mới tạo thành tiếng nhạc. Nhạc có thế lực quan trọng nên bậc Đế vương thời xưa như vua Thuấn dùng Nhạc để cảm hóa dân chúng, khiến dân trở nên lương thiện. Sách Nhạc có viết rằng: “Nhạc là cái vui của Thánh nhân, mà có thể khiến cho lòng dân trở nên tốt lành, có thể cảm lòng người rất sâu và làm phong tục dời đổi được. Cho nên Tiên vương mới đặt ra việc dạy Nhạc.”

Nhạc cũng phải giữ cái đạo Trung Dung, dẫu vui cách mấy cũng không làm mất cái chính, mà buồn cách mấy cũng không làm mất cái hòa. Như thế, Nhạc mới có thể điều hòa được cái tính tình của con người.

4.3.3. Sự phối hợp của NHẠC và LỄ                            

Nhạc và Lễ đều có cái chủ đích chung là sửa đổi tâm tính con người cho ngay chính, bồi dưỡng tình cảm cho thuần hậu, nhưng mỗi bên có cách thức riêng biệt. Lễ cốt ở sự cung kính để giữ cho trật tự phân minh, Nhạc cốt ở sự điều hòa khiến cho tâm tính được tao nhã. Vậy nên có Lễ phải có Nhạc, có Nhạc phải có Lễ, để cho cái này bổ khuyết cho cái kia thì mới tạo được sự điều hòa tốt đẹp và một trật tự ổn định trong xã hội. Nhưng Đức Khổng Tử lại nói: “Nhân nhi bất nhân như Lễ hà? Nhân nhi bất nhân như Nhạc hà? “Nghĩa là: Người mà không nhân đức thì làm sao dùng Lễ được? Người mà không nhân đức thì làm sao dùng Nhạc được?

Đức Khổng Tử còn chủ trương không nghiêng về bên Lễ, cũng không nghiêng về bên Nhạc: “Nhạc thắng hóa bừa bãi, Lễ thắng hóa chia lìa. Khiến thích hợp tính tình, phục sức và dung mạo là công việc của Lễ Nhạc”. Lễ Nhạc có địa vị rất trọng yếu trong đạo trị nước và đặt ngang hàng với Hành chính và Hình pháp. “ Lễ để chỉ đạo ý chí, Nhạc để điều hòa thanh âm, Hành chính để thống nhất hành động, Hình pháp để ngăn ngừa tội ác. Lễ, Nhạc, Hành chính, Hình pháp, có mục đích cuối cùng là một, tức là thống nhất lòng dân để thực hiện một nền thạnh trị.”

Ý của Đức Khổng Tử và các bậc Thánh xưa dùng Lễ Nhạc cao siêu như thế, nhưng lần lần, từ đời nọ truyền qua đời kia, Nhạc và Lễ biến đổi theo tình đời và trở nên sai hết. Lễ thì biến ra thêm phiền toái mà không giữ được sự Kính làm gốc, Nhạc thì biến ra đủ thứ đủ loại mà không giữ được sự Hòa làm gốc. Con người không được Nhạc và Lễ hướng dẫn và kềm chế nên đã bị dục vọng vật chất lôi cuốn đến chỗ thấp hèn, đang tiến vào hố sâu vực thẳm.

4.1.6. Chính danh Định phận

“Danh bất chính tắc ngôn bất thuận, ngôn bất thuận tắc sự bất thành.” Nghĩa là: Danh không chính đáng thì lời nói không xuôi, lời nói không xuôi thì việc không thành. Danh đã chính thì việc gì cũng có nghĩa lý rõ ràng của việc ấy, những điều tà thuyết không che khuất được chân lý. Danh và Phận đã được định rõ thì mỗi người đều có địa vị và bổn phận chính đáng của mình, trật tự phân minh.

 4.2. Thượng học

Thượng học thuộc về Đại thừa hay Thượng thừa, Là quan niệm về thế giới quan của Nho giáo, rất uyên áo cao viễn mà Đức Khổng Tử có nhiều điều nói rõ trong Kinh Dịch (sách căn bản về triết Lý của Nho giáo) và trong sách Trung Dung (sách Triết học bàn về Thiên đạo và Nhân đạo rất sâu xa).

Sau đây là một số điểm tiêu biểu:

- Thái cực và sự biến hóa của Thiên lý.

- Thiên mệnh.

- Quỉ Thần.

- Hồn phách.

- Đạo của Đức Khổng Tử.

4.2.1. Thái cực và sự biến hóa của Thiên lý

Quan điểm của Nho giáo về thế giới quan (sự hình thành vũ trụ và vạn vật) được diễn tả như sau: Khởi đầu của Vũ trụ là một khối mờ mịt hỗn độn. Trong cái Hỗn độn ấy có một cái Lý rất linh diệu cương kiện gọi là Thái Cực. Song Thái Cực huyền bí vô cùng, ta không thể biết rõ được, nhưng khi xem xét sự biến hóa của vạn vật thì ta có thể đoán biết được cái động và tịnh của Thái Cực. Động là Dương, tịnh là Âm. Dương lên đến cực độ lại biến ra Âm; Âm lên đến cực độ lại biến ra Dương. Hai cái Âm Dương ấy cứ xoay chuyển tương đối, điều hòa nhau mà biến hóa sinh ra Trời Đất và vạn vật.

Đó là điểm cốt yếu của Kinh Dịch, bởi vì Dịch là biến đổi. Trong Trời Đất, không có cái gì là không biến đổi, không có cái gì là nhất định. Tất cả đều biến đổi, xoay chuyển, lưu hành khắp nơi, nhưng đều phát sinh từ một Lý duy nhất là Thái Cực. Chỉ có Thái Cực là tuyệt đối, còn tất cả đều là tương đối. Do đó, Đức Khổng Tử lấy chủ nghĩa “Thiên Địa vạn vật đồng nhất thể “ làm căn bản cho học thuyết của Nho giáo.

4.2.2. Thiên mệnh

Trời là Chủ thể của cả Càn khôn Vũ trụ và vạn vật nên có cái sức mạnh bí mật điều khiển tất cả sự biến hóa và xoay chuyển trong Vũ trụ cho được điều hòa. Đó là Thiên mệnh, tức là Mệnh Trời.

Làm người phải biết mệnh Trời để nương theo đó mà sinh hoạt cho phải đạo. Nhưng con người cũng có cái tự chủ riêng 

Read More

12 SAI LẦM KHI HỌP. HÃY LÀM NGƯỢC LẠI ĐỂ HỌP HIỆU QUẢ!

 12 SAI LẦM KHI HỌP. HÃY LÀM NGƯỢC LẠI ĐỂ HỌP  HIỆU QUẢ! (Học rồi mà không hành động thì thật lãng phí!)

80% những cuộc họp ở các công ty VN là không cần phải họp. Trong những cuộc họp thực sự cần họp, 80% lại là những cuộc họp vô bổ.

Con số này có phần chủ quan? Vâng, đúng là chủ quan vì nó được tôi thống kê và ước tính bằng sự trải nghiệm của tôi ở các cuộc họp lớn nhỏ ở nhiều doanh nghiệp Việt. Thực tế, con số có thể thấp hơn chút đỉnh, nhưng nhìn chung, rất nhiều cuộc họp ở doanh nghiệp Việt thực sự là kém hiệu quả, gây lãng phí, và góp phần giết chết doanh nghiệp. Vì sao tôi khẳng định như vậy? Đơn giản là vì các cuộc họp (thường kéo dài lê thê) ở các công ty Việt Nam luôn mắc phải một hay nhiều các sai lầm sau đây (hãy thử dùng chính công ty của mình để so sánh và kiểm chứng nhé!):

1. Không có mục tiêu cuộc họp: Cứ muốn họp là họp, không có mục tiêu, kỳ vọng rõ ràng cho cuộc họp. Cả chủ tọa lẫn người họp đều không biết họp để đi đến kết quả gì? Tôi nhắc lại, MỤC TIÊU chứ không phải mục đích. Bất kỳ cuộc họp nào cũng có mục đích, nhưng mục tiêu thì không thấy nhắc đến!

2. Không có chương trình nghị sự: Cứ triệu tập là họp, không ai biết nội dung, chương trình cụ thể là gì

3. Không có lịch báo trước: Sếp hứng lên là gọi họp. Nhiều người phải bỏ dở công việc quan trọng chỉ vì bị sếp réo đi họp. Có khi, ngày họp vài lần.

4. Không có tài liệu chuẩn bị: Khi hỏi đến vấn đề gì, mới chạy sục tìm tài liệu liên quan làm mất rất nhiều thời gian chờ đi lấy tài liệu. Mà có khi tìm không ra vì thiếu chuẩn bị trước

5. Không kiểm soát thời gian trong lúc họp: Sếp nói nhiều, huấn thị nhiều quá. Thảo luận nhảy cóc, lan man, thiếu trọng tâm. Hết giờ vẫn không giải quyết được các vấn đề quan trọng.

6. Mang laptop theo làm việc riêng khi họp. Không tập trung vào nội dung cuộc họp mà mang theo tài liệu, laptop để làm việc ngay tại cuộc họp (vụ này khá phổ biến)

7. Sa đà giải quyết những vấn đề song phương giữa 2 người, 2 phòng ban, taj các cuộc họp là đa phương (nhiều phòng ban tham dự). Vụ này hơi bị nhiều!

8. Không đúc kết và chốt laj từng vấn đề. Thảo luận nhiều nhưng không có kết luận.

9. Không có chương trình hành động cụ thể sau cuộc họp (việc gì phải làm, ai chịu trách nhiệm chính, ai hỗ trợ, thời hạn bắt đầu, kết thúc...)

10. Cuối buổi họp, không dành lấy 5-10 phút để đánh giá lại hiệu quả cuộc họp vừa qua xem có đạt MỤC TIÊU không.

11. Cuộc họp mới không quan tâm đến kết quả và tiến độ xử lý những vấn đề đã nêu trong các cuộc họp trước đó.

12. Biên bản họp không ghi tóm tắt nội dung đã thống nhất dưới dạng một kế hoạch hành động, mà “tường thuật trực tiếp” diễn biến cuộc họp - nêu tên từng người kèm theo lời phát biểu (theo kiểu anh A nói gì, chị B trả lời sao…)

Và, còn nhiều sai lầm khác làm cho các cuộc họp trở thành nỗi ám ảnh của nhiều cán bộ nhân viên.

Hãy đọc kỹ 12 sai lầm trên và hãy làm… ngược lại. Tôi tin, các cuộc họp sẽ tạo ra giá trị, góp phần làm cho hoạt động của doanh nghiệp gia tăng hiệu quả. Công ty bạn có mắc sai lầm nào trong số 12 sai lầm trên không?

========

PS: Một ngày họp của một dàn quản lý cấp cao một tập đoàn lớn có thể gây lãng phí hàng trăm, nhiều trăm triệu đồng, chỉ riêng tính tiền lương, chưa kể còn gây ách tắc công việc và phát sinh nhiều hệ lụy khác!

Read More

Kinh doanh bằng sự tử tế

Cách đây 1 tuần, 1 em nhân viên cũ ( đúng hơn là 1 em CTV) nhắn tin với tôi:" Em sang công ty khác làm, mới thấy công ty mình làm ăn đàng hoàng, tử tế thật anh ạ!". Em kể chút ít về cách bán hàng của 1 số công ty khác và em thấy bất ngờ, ngạc nhiên với cách làm ăn của họ.Em ko quên gửi lời chúc cho việc kinh doanh của tôi, mặc dù thời điểm hiện tại là 1 thời điểm thực sự khó khăn.

 Kỳ thực thì cũng biết tỏng cách làm mấy công ty này rồi, đương nhiên tôi ko coi họ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp, bởi họ ko có sự tử tế trong kinh doanh. Đây không phải lần đầu tiên 1 nhân viên cũ nhắn tin với tôi như vậy. Tôi đượm nghĩ những năm tháng đã qua, mình đã làm gì, được gì và nghĩ đến cái cách mình tiếp cận với ngành Dược.

Mỗi lần bán 1 sản phẩm cho 1 khách hàng là lòng tôi vui sướng, cảm thấy vui vui khi có cơ hội giải quyết vấn đề bệnh tật cho khách hàng. Đối với tôi, kinh doanh là sự phục vụ. Phục vụ khách hàng. Phục vụ nhân viên, đối tác. Phục vụ cộng đồng, xã hội. Phụng sự đất nước. Kinh doanh là làm sao cho tất cả mọi người, từ khách hàng, từ nhân sự, từ đối tác,... đều hài lòng với cách kinh doanh của mình. Để về lâu về dài có thể xây được một tượng đài vững chắc.

Tất cả mọi hành vi đi ngược tôn chỉ đó đều làm tôi có chút gì đó nhói đau trong lòng. Thời gian qua có lẽ cũng là thời gian tôi nhói đau nhiều nhất. Nhưng tôi nghĩ 1 ngày nào đó lòng tôi sẽ vui vẻ, thanh thản hơn với những quyết định của mình.

Nhiều người kinh doanh bằng sự chụp giật, ngắn ngủi, họ vẫn sẽ kiếm được tiền, vẫn sẽ giàu. Nhưng đối với tôi đấy ko phải là giàu. Hầu như người ta kinh doanh để giàu. Cái định nghĩa giàu của tôi đó là niềm vui được cống hiến, được sẻ chia giá trị của mình, được phục vụ mọi người. 1000 tỉ hay  10 tỉ, suy cho cùng nó cũng chỉ là những con số. Rồi lúc nhắm mắt xuôi tay, những con số đó chẳng nói lên được điều gì về bạn cả. Cái người ta nhớ về bạn là những cái bạn làm được cho bạn bè, cho gia đình, xã hội, cho đất nước này.

Tôi được tiếp xúc với nhiều tấm gương kinh doanh bằng sự tử tế thực sự. Họ làm với 1 sứ mệnh rất rõ ràng, ban đầu tôi chưa hiểu họ, chưa tin họ, nhưng càng tiếp xúc, càng tìm hiểu, càng coi cách họ làm việc với Khách hàng, với nhân viên, với đối tác mà tôi vạn lần khâm phục. Và như lẽ thường tình, họ vẫn cứ lớn, lớn và sẽ lớn mãi mới cách làm như vậy.

Tôi thầm cảm ơn những người tử tế, bởi chính họ mới gieo rắc được sự tử tế đi muôn nơi, cho toàn xã hội này. Và tôi cũng sẽ phấn đấu để mình mãi là 1 người tử tế!

Read More

Bàn về Khởi nghiệp

Trích từ chú em Duy đi nghe về chia sẻ, thấy bản thân còn thiếu nhiều thứ lắm :)

Theo chú Thanh Mỹ - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Mỹ Lan (Mylan Group):
Khởi nghiệp gồm 5 nguyên tố :

1. Con người

2. Vốn

3. Ý tưởng

4. Thời điểm

5. Mô hình
( chưa đánh thứ tự quan trọng nha)

1. Về con người, gồm 4 CÓ
CÓ :

    1. Sức khỏe, có sức hấp dẫn và lôi cuốn

    2. Thói quen tốt

    3. Tâm tốt

    4. Nhiều tài

2. Về ý tưởng, là 4 LÀM :
    1. Làm đúng cái đang bị sai

    2. Làm hoàn hảo cái đang tốt

    3. Làm để có cái chưa có

    4. Làm để để lại Dấu Ấn tốt

3. Về vốn, có 4 CẦN
CẦN : 

    1. Thì giờ

    2. Kiến thức

    3. Kinh nghiệm

    4. Cần tiền
Ở khoản cần tiền, để gọi vốn, việc đầu tiên cần làm là đăng ký bản quyền ở US, sau đó có mẫu vật
đem ra nhà đầu tư

4. Về Mô Hình, là 4 BIẾT
BIẾT :

    1. Đối tượng KH 

    2. Giá trị tạo ra

    3. Biết truyền đạt (marketing)

    4. Biết đổi giá trị mang lại ( bán hàng)

5. Về Thời điểm
4 ĐÚNG :
    1. ĐÚNG LÚC

    2. ĐÚNG NƠI

    3. ĐÚNG TIẾN ĐỘ

    4. ĐÚNG NGƯỜI

Trong 5 thành tố đã nêu Thời điểm là quan trọng nhất,
Phần trăm các thành tốt về độ quan trọng như sau :
Thời điểm 30%,  Con người 23%,  ý tưởng 20%, mô hình 17 % và vốn 10%

Read More

Tại Sao Bạn Nên Khởi Nghiệp?

Doanh nhân không phải là người có nhiều tiền, được gọi là doanh nhân có từ “nhân” đằng sau thì họ phải theo 1 cái gì đó lớn hơn chính sự thoả mãn giàu sang của bản thân. Khởi nghiệp là để thoả mãn ước mơ, đam mê và vì những gì xung quanh xã hội mình đang sống. Cái tên của họ vẫn còn mãi sau khi họ chết đi, điều đó mới thực sự đáng mơ ước.

Tôi mất hơn 5 tiếng đề nghĩ và viết cái note này, vì thế bạn đừng tiếc 5 phút ngồi đọc vì biết đâu 1 ngày nào đó bạn cũng sẽ mở công ty. Chắc chắn note này sẽ giúp bạn rất nhiều đấy.

Những gì tôi sắp viết bạn sẽ không thấy trong sách nào hay báo chí nào, mong rằng sau bài này sẽ có nhiều người cân nhắc cơ hội nghiệp của mình là khởi nghiệp. Vì những người viết báo khởi nghiệp không phải là những người khởi nghiệp, có phỏng vấn đại gia thì người ta cũng sẽ trả lời kiểu trả lời báo chí và những đại gia thường bận quá chẳng chịu viết.

Nếu họ có viết sách thì khi đó họ đã quá thành công và không còn nhớ cái tâm trạng và hiểu biết của họ thời chập chững như nào nữa. Tôi nghĩ rằng bài này rất hợp với nhiều người vì tôi đang ở trong đúng cái chân núi đó, tiền không nhiều, mắc sai sót hàng ngày nhưng cũng có trải nghiệm và thành tựu nhất định.

Tại sao tôi lại ủng hộ bạn khởi nghiệp?

Vì 1 nền kinh tế luôn cần có những người giải quyết những vấn đề ngổn ngang, luôn cần những sản phẩm dịch vụ mới. Khởi nghiệp thì tất cả thời gian là của bạn, thích làm lúc nào thì làm, bạn sẽ giàu, rất giàu, siêu siêu giàu nếu thành công. Nhưng chuyện không dễ như thế, bạn sẽ có thể mất nhiều tiền, tuyệt vọng, gia đình mắng chửi…

Tôi biết rất nhiều người khởi nghiệp nhưng không như ý và mất mát rất nhiều, nhưng qua đó họ đều trưởng thành hơn, không có gì là thất bại nếu như mình học được từ nó. Không có thất bại, tất cả chỉ là thử thách – tên 1 quyển sách rất nổi tiếng của chủ tịch HuynDai. Bạn chỉ cần đúng 1 tố chất là có thể trở thành doanh nhân được, đó là yêu thích giải quyết vấn đề, còn lại mọi thứ khác đều học và luyện tập được bằng ý chí và quyết tâm.

Có thể bạn không biết chứ 1 người làm chủ như xôi Yến (1 cửa hàng xôi gần hồ Gươm, trên đường Nguyễn Hữu Huân) 1 tháng cũg phải bỏ túi 4-500 triệu đồng tiền lãi. Hoặc 1 chị học FTU chỉ mới K44-1987 mà đã tự mua được 1 cái nhà trên Kim Mã 5 Tỉ nhờ mở Take One. Anh Điệp -CEO Vật Giá sinh năm 1979-FTU K36- tài sản giờ cũng tầm vài trăm tỉ và còn rất nhiều thành phần đại gia âm thầm khác…

Thế giới của những người khởi nghiệp thường không được nhiều người biết đến vì không có trường nào dạy, cũng không bao giờ được in trong quyển Những Điều Cần Biết về Tuyển Sinh. Đại học là dạy nghề để làm thuê. Các phụ huynh thì luôn muốn con mình “ổn định”, nhưng sự thật là nghèo ổn định, biết bao giờ mới mua được cái nhà cái xế hộp ở Hà Nội chật chội này đây.

Doanh nhân khởi nghiệp (entrepreneur) là như thế nào?

Để làm 1 cái gì đó thành công thì mình phải thật rõ cái hình ảnh mà mình muốn trở thành. Doanh nhân không phải là người có nhiều tiền, được gọi là doanh nhân có từ “nhân” đằng sau thì họ phải theo 1 cái gì đó lớn hơn chính sự thoả mãn giàu sang của bản thân. Khởi nghiệp là để thoả mãn ước mơ, đam mê và vì những gì xung quanh xã hội mình đang sống. Cái tên của họ vẫn còn mãi sau khi họ chết đi, điều đó mới thực sự đáng mơ ước. Họ luôn cân nhắc môi trường và lợi ích của người tiêu dùng với từng sản phẩm và dịch vụ của họ. Làm ra tiền bằng mọi cách chính đáng chứ không phải bằng mọi giá.

Cần chuẩn bị gì để khởi nghiệp?

Vượt qua rào cản tâm lý để bắt đầu:

Người Việt Nam không có thói quen chào đón với thất bại, họ không muốn con mình làm 1 cái gì đó mạo hiểm và họ sẽ bằng mọi cách ngăn cản. Gia đình thường muốn con mình “tập trung học” mà không biết rằng trường đại học cũng chẳng dạy gì giúp cho nghề nghiệp nhiều. Bạn phải “tập” cho bố mẹ quen với việc không thể can thiệp được tương lai con mình nữa, xác định cho gia đình biết trước là khởi nghiệp sẽ có thể mất tiền và mất nhiều thứ vì thế không nên dầy vò con khi ngã và hãy để cho con ngã vài lần con sẽ tự đứng lên đi tiếp (Cách tốt hơn là đừng cho bố mẹ biết).

Rào cản tiếp theo là giới hạn của chính bản thân các bạn. Bạn có 1 ý tưởng bạn cho là siêu phàm, bạn dành vài tháng để nghĩ về nó nhưng cũng chẳng dám làm gì với nó vì “ngại”, bạn quá thoải mái với vòng an toàn của mình, và bạn tự thuyết phục bản thân mình rằng là mình chưa đủ chín để thực thi ý tưỏng này. Để vượt được rào cản này thì bạn phải tập được cho mình thói quen luôn và ngay, nói theo ngôn ngữ trẻ hiện nay là “thích thì nhích”. Bằng mọi giá từ bỏ thói quen trì hoãn, nếu để tới mai thì sẽ còn ngày kia và tuần sau, tháng sau và không bao giờ nữa.

Còn về việc thiếu nguồn lực thì bạn nên biết rằng khởi nghiệp là lúc nào bạn cũng thiếu thốn nguồn lực, làm ít thiếu ít làm nhiều thiếu nhiều. Thời điểm tốt nhất là hôm nay chứ không phải ngày mai. Hành trình vạn dặm bắt đầu từ chỉ 1 bước đầu tiên, muốn tắm nước lạnh thì phải dội nước vào chân mình trước đã. Đúng là nếu muốn vấp ngã thì chỉ nên chọn lúc mình đang còn trẻ và sung sức để đứng dậy được, chẳng có thời gian nào tốt hơn thời gian sinh viên này đâu. Nghĩ nhiều mà không làm thì cũng giống như người làm mà không nghĩ.

Học gì trước tiên: Giao tiếp và bán hàng.

Bài học đầu tiên là phải biết quí trọng đồng tiền để thấy bố mẹ làm ra tiền vất vả như thế nào. Giao tiếp là kĩ năng sống còn để thành công, còn bán hàng là kĩ năng sống còn của doanh nhân. Hãy tham gia 1 công việc bán hàng nào đó mà cần mình phải vượt qua ngại ngùng nói trước đám đông và biết chấp nhận sự từ chối của người khác 1 cách vui vẻ, học được cái tinh thần không bỏ cuộc là cực kì quan trọng. Khi khởi nghiệp thì đích thân chủ cũng là người bán hàng, kế toán, quét dọn, sản xuất …

Bán hàng là 1 nghề vinh quang vì họ nuôi sống cả tổ chức, hãy luôn coi mỗi lần bán hàng là 1 thử thách mình cần chinh phục. Tập bán thật nhiều các loại hàng hoá có thể vào để hiểu được cách tiếp cận với khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức khác nhau như nào. Tôi còn nhớ có lần xách rượu cần tới từng phòng kí túc xá Xây Dựng hỏi bán hồi gần tết, phòng nào cũng thích lắm nhưng toàn đứa hết tiền chẳng thèm mua.  )). Nghĩ lại hồi ấy thì cũng ngại ngùng thật. Bất kể việc bạn làm nó “chuối củ” đến đâu thì sau này vẫn luôn là 1 kỉ niệm đẹp, vì thế đừng ngại làm những thứ mình chưa bao giờ làm.

Học kinh doanh nhỏ:

Khi đã “mặt dầy” thì hãy bắt đầu làm những việc mà cần mình phải bắt đầu làm 1 việc nào đó mà mình phải đứng mũi chịu sào lo toan toàn bộ. Nhớ câu thần chú “start small, really small”. Một số người thích kinh doanh và có 1 ý tưởng hay thường có 1 kiểu khởi nghiệp hài hước là dồn toàn bộ tiền của mình vào khởi nghiệp và làm cho nó thật hoành tráng tử tế. Họ đâu biết rằng 99,99% phi vụ kinh doanh đầu tay là sẽ thất bại. Không phải vì ý tưỏng tồi mà do khả năng thực thi của họ không tốt. Làm 1 vài phi vụ kinh doanh nhỏ sẽ dạy cho bạn những bài học rất ngấm về tiếp thị, vận chuyển hậu cần (logistic), chọn địa điểm (location), trang trí, bán hàng, đàm phán, mua hàng, chuẩn bị và lập kế hoạch, giữ được tinh thần chiến đấu không bỏ cuộc…

Học bơi thì phải uống chục lít nước trong bể mới thành được, chỉ đọc sách không làm bạn trở thành doanh nhân, phải đích thân xông pha. Street-smart là cực kì quan trọng, cũng quan trọng như book-smart vậy (xin lỗi vì phải dùng thuật ngữ tiếng Anh vì tiếng Việt diễn giải rất dài).

Nhiều giảng viên môn kinh doanh của đại học Việt Nam tệ là vì họ không gần doanh nghiệp, những gì họ dạy thường từ sách, và số ít họ là kinh doanh 1 cái gì đó thực sự nên đừng trông chờ gì từ nên giáo dục đại học mà khởi nghiệp. Bạn học về “chiến lược”, “thương hiệu”… toàn là thứ dùng cho doanh nghiệp lớn. Doanh nghiệp khởi sự thì cái cần dùng khác sách giáo trình rất rất nhiều. Bạn có thể bắt đầu nhỏ như bán hoa 8/3, to hơn có thể mua quần áo về bán online…và nên bắt đầu bằng 1 nhóm vài người chứ không nên làm 1 mình để học cách làm việc nhóm nữa.

Một phần rất quan trọng là phải bắt đầu xây cho mình 1 hệ sinh thái khởi nghiệp. Không nên nghe lời, không nên ở gần những người có tư tưởng ổn định và an nhàn, họ sẽ cố dìm bạn xuống cho “ổn định” được như họ, họ sẽ nói cả ngàn lí do rằng bạn sẽ không thành công và ý tưởng của bạn không đáng giá. Tìm những người bạn muốn khởi nghiệp và những anh chị đã khởi nghiệp để học hỏi. Chỉ có những người khởi nghiệp mới nâng đỡ và mang lại niềm vui cho nhau lúc trái gió giở trời.

Bên cạnh họ bạn sẽ thấy khó khăn nhẹ đi và thử thách sẽ trở nên thú vị hơn. Có những bài học không cần phải trả giá vẫn học được. Và không có người hướng dẫn thì bạn sẽ đi rất chậm. Đợi khi ra trường có công việc “ổn định” và thu nhập mới khởi nghiệp? Không. Bạn chẳng cần kinh nghiệm từ các tập đoàn bằng khả năng xoay sở của bạn kià.

Đọc sách, đọc nhiều sách về kinh doanh và khởi nghiệp. Tôi đọc và nghe audiobook cũng phải 3-400 quyển. Gần như tất cả những gì tôi làm và định làm là sách đã mang cho tôi ý tưởng hết cả rồi. Các doanh nhân tỉ đô cũng đọc cực kì nhiều sách. Sinh viên chỉ hay chăm đọc k14, những từ mà người ta đọc nhiều nhất chắc là “lộ hàng”, “hiếp dâm”, “chân dài”… 1 tháng hãy đọc lấy 1 quyển sách, giảm thời gian đọc những thứ giải trí và chỉ thoả mãn trí tò mò.

Kinh doanh thật sự:

Thời điểm bạn đã có 1 ý tưởng tiềm năng đã đến và bạn muốn bắt tay vào làm cho nó thành 1 gia tài . Lúc này là tiền thật và người thật, không còn mang tính lướt sóng như trước nữa. Vì không biết được những điều sắp tới này nên rất nhiều bạn trẻ đã phá sản trong tức tưởi và tiếc nuối. Hãy tự viết nó lên tường và nhắc mình không được quên.

Oh yeah! Ý tưởng của mình trị giá cả triệu đô ấy chứ!

Luôn bắt đầu kinh doanh bằng việc thử nghiệm sức sống của ý tưởng trước. Bắt buộc. Bạn có ý tưởng làm đồ ăn chay giao tận nhà thì đừng vội mua đồ đạc bàn ghế đầu tư website vội. Hãy thử xem thị trường của bạn rộng đến mức nào và khả năng cung ứng của bạn đến mức nào. Làm thử 1 cái blog, quảng cáo quanh khu văn phòng mình, tự nấu nướng tại nhà và giao đi. Từ ý tưởng đến thực tế là 1 câu chuyện hoàn toàn khác, thị trường có thể không lớn như bạn nghĩ đâu. Chưa gì đã mua rất nhiều đồ đạc, thuê nhà cửa thì bạn sẽ có thể lãng phí rất nhiều.

Khởi nghiệp là để xây dựng gia tài, chứ không phải là để chứng tỏ bạn thông minh nhường nào. Lập kế hoạch và luôn tính toán từ trước. Rủi ro là đương nhiên nhưng tính sao cho bạn không quá đau thương khi vấp ngã, vẫn còn chí hướng để làm tiếp. Nhiều người ngã quá đau nên cứ nghĩ lại là thấy sợ.

Nên nhớ rằng ý tưởng rất rẻ, quan trọng là thực thi. Nokia ngày xưa là công ty làm bột gỗ, Deawoo là 1 xưởng dệt may… Ý tưởng gì không quan trọng bằng khả năng thực thi của bạn lớn như nào. Có 1 công ty ở Mỹ trị giá tới 6 tỉ đô chỉ đơn giản là làm gấu bông theo đơn đặt hàng, khách hàng được tự tay khâu gấu. Theo 1 lời khuyên của 1 lão làng là chỉ nên khởi nghiệp với 1 ý tưởng cũ và mình làm tốt hơn, mình là có thể có lãi, mình đáp ứng 1 loại khách hàng tốt hơn sẽ đảm bảo khả năng thành công cao hơn nhiều. Đừng “quyết chiến” với 1 ý tưởng mà chưa từng tồn tại trên thế giới bao giờ, khả năng thất bại sẽ rất cao.

Tiền.

Máu của doanh nghiệp, và thường là doanh nghiệp chết vì hết tiền. Do đó khi bắt đầu bạn phải tìm mọi cách và mọi giá để tiết kiệm tiền đầu tư vào doanh nghiệp. Thường chi phí sẽ bị đội lên gấp 3-4 lần so với cái bản nháp 1 trang “kế hoạch kinh doanh” của bạn. Phải chi li và tính sao cho mình đủ tiền 1 năm, đừng trông chờ là làm 3-4 tháng có doanh thu sẽ bù để làm tiếp. Mua sắm đồ cũ, tăng xin, dùng phần mềm nguồn mở, web tự đi nhờ viết, logo search google rồi tùy biến chẳng hạn .

Đồ cũ mình mua mà bán lại thì cũng được gần như giá trị lúc mua về nên bạn sẽ vẫn giữ được rất nhiều tiền còn lại, còn tiền là còn bày keo khác được. Hết tiền là bạn sẽ rất khó xin hoặc vay ai khác nữa lắm. Có 1 điều lầm tưởng là khởi nghiệp cần phải rất nhiều tiền nhưng thực tế là cần khả năng xoay tiền của bạn hơn. Dù thế nào thì bạn cũng chẳng bao giờ đủ tiền để làm doanh nghiệp đầu tay đâu, càng làm càng thiếu. Và khởi nghiệp nên dùng tiền của chính mình chứ không phải tiền bố mẹ cho để đảm bảo từng quyết định dùng người, từng quyết định mua sắm của mình là chính xác.

Người:

Chỉ nên khởi nghiệp với đội ngũ sáng lập không quá 2 người làm điều hành. Người thứ 3 thể nào làm cho mâu thuẫn. Các bạn thử điểm các công ty lớn mà thành công chúng ta biết đều 2 người hoặc 1 người. Google là Sergey Brin và Larry Page, Apple là 2 bác Steve, Microsoft là Bill Gate và Paul Allen (Steve Balmer là vào để điều hành giúp thôi chứ không phải cùng khởi sự). Sai sót về tuyển người có thể kết liễu doanh nghiệp của bạn, hãy chọn cho team mình những người nào họ không làm việc vì tiền mà làm vì yêu ý tưởng.

Chọn những người mình yêu quí được và chơi được để khó khăn còn thông cảm được cho nhau. Chỉ chọn những người nào có tiềm năng gắn bó lâu dài với doanh nghiệp của mình. Hãy đối xử với nhân viên thật tốt như anh em, vì họ là những người mình gặp nhiều, quyết định chất lượng cuộc sống của mình mà. Chỉ có những người như thế mới làm cho lúc khó khăn và nản trở nên dễ dàng hơn. Khởi nghiệp sẽ hứa hẹn rất nhiều sóng gió và khó khăn đấy.

Nuôi doanh nghiệp khởi sự cũng giống như nuôi 1 đứa trẻ sơ sinh, nó chỉ có mục tiêu là sống, có cái ăn và không mắc bệnh tật gì. Đừng cho nó ăn quá nhiều để cố gắng làm nó lớn thật nhanh. Tìm hiểu và áp dụng Lean StartUp (khởi nghiệp tinh gọn?). Tức là khách hàng cũng chính là 1 phần trong chu trình sản xuất và xây dựng sản phẩm. Như google docs là vừa làm vừa sửa liên tục theo yêu cầu khách hàng, còn Microsoft Word là 2 năm mới ra 1 lần thì lỗi phát hiện cũng không kịp sửa.

Nếu bạn đọc được đến tận dòng cuối cùng này mà vẫn thấy hấp dẫn thì có lẽ bạn có thể trở thành doanh nhân khởi nghiệp đấy. Với công sức tôi bỏ ra, tôi muốn giúp được nhiều người nhất có thể. Để công bằng, bạn like thì phải share lại cho càng nhiều người càng  tốt nhé, lan toả tri thức nào.

- Sưu tầm - 

Read More

Làm gì để thắng trong “Cuộc chiến quầy kệ”?

Lâu nay sự yếu thế của doanh nghiệp (DN) Việt Nam trong “cuộc chiến quầy kệ” so với DN nước ngoài tại điểm bán lẻ thường được cho là do sự mạnh yếu khác nhau của hệ thống phân phối, hay của lực lượng bán hàng. Thế nhưng nguyên nhân thật sự chính là do hơn kém nhau về “tiếp thị tại điểm bán” (trade marketing). Thực thế, hiện nay, xu hướng đầu tư cho “trade marketing” để giành lợi thế cạnh tranh phân phối đang diễn ra rất mạnh tại Việt Nam.

Doanh nghiệp cần biết đến tiếp thị tại điểm bán để giành lợi thế cạnh tranh. Ảnh: Internet

Tại các công ty lớn, khi mà trình độ làm marketing gần như ít có sự chênh lệch, đội ngũ nhân viên bán hàng đều đông đảo thì chính trade marketing sẽ là yếu tố làm nên sự khác biệt trong việc giành ưu thế tại từng điểm bán hàng (kênh truyền thống lẫn kênh hiện đại). Dân trong nghề vẫn còn nhớ rất rõ cuộc chiến giữa OMO (Unilever) và TIDE (P&G) trên thị trường Việt Nam nhiều năm về trước, khi đó hai công ty đều tung ra các chiến dịch quảng cáo rầm rộ như nhau, tuy nhiên nhờ có kế hoạch trade marketing hợp lý hơn, dài hơn hơn mà từng bước OMO đã giành ưu thế tại các điểm bán lẻ, sau đó nhờ tận dụng lợi thế này để tiếp cận người mua hàng tốt hơn, thường xuyên và rộng rãi hơn trong một thời gian dài để chiếm lấy thị phần.

Tại các công ty đa quốc gia, trade marketing từ lâu đã trở thành một bộ phận mang tính chất chiến lược và liên kết giữa marketing và hoạt động bán hàng của kênh phân phối. Trong khi đó, có vẻ như đa số các DN Việt Nam vẫn chưa đánh giá đúng (thậm chí là chưa hiểu đúng) nên thường không có bộ phận này hoặc có nhưng không được chú trọng đúng mức. Không ít DN vì vậy là gộp marketing, trade marketing làm một mà quên rằng một đội ngũ marketing giỏi chưa chắc gì làm trade marketing hiệu quả. Lí do là vì đối tượng và cách làm là hoàn toàn khác nhau, marketing lấy mục tiêu là người tiêu dùng, xây dựng thương hiệu, làm tăng sự nhận biết thương hiệu, sản phẩm trong tâm trí họ.  Trong khi đó trade marketing lại có đối tượng là người bán lẻ, những người có hành vi hoàn toàn khác một người mua hàng, tiêu dùng bình thường. Để có thể làm trade marketing tốt đòi hỏi phải hội tụ ba yếu tố cực kỳ quan trong sau:

Thứ nhất, phải am hiểu tường tận về người bán lẻ (hoặc các nhà bán lẻ trong trường hợp kênh siêu thị)

Thứ hai, có kiến thức vững về thị trường bán lẻ của ngành hàng mình phụ trách, cách thức vận hành của hệ thống bán hàng trong các kênh bán hàng của DN mình.

Thứ ba, kiến thức chuyên môn đặc thù của mảng trade marketing (hoàn toàn không giống với kiến thức chuyên môn marketing quen thuộc)

Trong một hội thảo mới đây được tổ chức bởi Trung tâm nghiên cứu và Hỗ trợ doanh nghiệp BSA về chủ đề” kinh doanh hiệu quả với siêu thị” , đa số các DN tham dự nêu lên vấn đề là họ đang rơi vào tình trạng đang dần mất thị phần, ngày càng yếu thế trong “cuộc chiến quầy kệ”. Điều đáng bàn là không ít trong số này là các DN có hệ thống phân phối khá ổn, phân tích sâu thì mới phát hiện một điểm chung là đa số đều không biết làm trade marketing, dẫn đến các kế hoạch đầu tư thị trường đều không hiệu quả. Ngay cả việc cơ bản nhất của trade marketing là làm khuyến mãi họ cũng rất lúng túng, dẫn đến thất bại thường xuyên. Vì không biết cho nên hay quy nguyên nhân cho lực lượng bán hàng hoặc do…đối thủ cạnh tranh.

Đây có lẽ cũng chính là vấn đề của hàng nghìn DN Việt Nam khác. Tại thị trường Việt Nam hiện nay, để thành công đòi hỏi DN phải duy trì 2 lợi thế cạnh tranh cốt yếu: lợi thế cạnh tranh về thương hiệu và lợi thế cạnh tranh về kênh phân phối. Trong lợi thế cạnh tranh về kênh phân phối thì trade marketing đóng vai trò vô cùng quan trọng, DN nào làm tốt thì ưu thế tại mỗi điểm bán hàng sẽ thuộc về DN đó. Với những DN Việt Nam có ngân sách hạn hẹp, thiếu nguồn lực cho những hoạt động quảng cáo, PR rầm rộ thì trade marketing chính là chìa khóa để cạnh tranh lại các “ông lớn” khác. Nếu làm khéo léo thì cho dù không được quảng cáo nhiều nhưng thông qua các hoạt động trade marketing hiệu quả thì hàng hóa đầy đủ, hiện diện và tiếp cận hiệu quả người mua hàng thì lượng hàng bán ra sẽ vẫn được đảm bảo, sự nhận biết của người bán lẻ tốt sẽ là yếu tố làm nên thành công cho hệ thống phân phối DN. Ngoài ra một điểm rất đáng lưu ý khác chính là sự đầu tư cho trade marketing thường không lớn, cho nên cũng là một thuận lợi cho DN trong việc mạnh dạn khai thác lĩnh vực còn khá mới mẻ này. Để các kế hoạch trade marketing được phát huy tối đa tác dụng thì cần nâng cấp và trang bị chuyên môn này cho đội ngũ bán hàng, bởi lẽ chính lực lượng này là những người thực thi các chương trình tại điểm bán, chất lượng công tác thực thi lại là yếu tố quyết định và làm nên sự khác biệt của các DN trong bối cảnh sự cạnh tranh phân phối đang trong giai đoạn khốc liệt như hiện nay.

Một thống kê trong ngành hàng tiêu dùng nhanh cho thấy, trong 100 người mua hàng thì có đến 30% số người mua hàng “ngẫu hững” (không dự định trước sẽ mua nhãn hàng nào, sản phẩm nào). Những người thuộc loại này sẽ chịu tác động quyết định bởi sự hiện diện sản phẩm trước mắt họ hoặc sự giới thiệu của chủ cửa hàng. Muốn chinh phục con số 30% này thì cần phải có các chương trình trade marketing hiệu quả cộng với sự thực thi hiệu quả của đội ngũ nhân viên bán hàng của doanh nghiệp.

Phạm Lê (Trung tâm tư vấn & Đào tạo bán hàng LSA)

Read More

Quản trị tài chính và quản trị cuộc sống cá nhân

Tony Buổi Sáng

Trên đường băng

Tony vừa đi ăn cơm với Lim, một triệu phú người Singapore về. Lim học không giỏi, chỉ tốt nghiệp 1 khóa dạy nghề nhà hàng. Ban đầu Lim đi phụ bếp, lên đầu bếp rồi tích lũy ra riêng, mở chuỗi nhà hàng, đầu tư bất động sản, công nghệ, sang nước ngoài mua các dự án…

Tony dắt theo 1 con dượng để hạc hỏi. Bạn hỏi Lim, bạn là một người vừa đi làm, với thu nhập hiện nay là 6 triệu đồng, tức 300 USD, ở Sài Gòn, bạn muốn cất cánh thì phải làm sao?

Lim ngồi vạch ra một lộ trình, nói đây là nội dung Lim được học ở một khóa Entrepreneurship. Tony thấy khá hay nên ráng nhớ lại, diễn theo ngôn ngữ của mình, mời các bạn theo dõi.
------------------------------------------------------------
“Hãy ngồi xuống, tự vẽ ra một cuộc sống cá nhân thông minh nhất. Giả sử thu nhập hàng tháng của bạn là 6 triệu đồng, hãy chia làm 6 phần

1. Ở: nếu ở trọ, hãy tìm nhà trọ ở xa nhất mà có thể kết nối với chỗ làm bằng phương tiện công cộng. Ví dụ ở tp HCM, nên ở Suối Tiên/An Sương chẳng hạn, có hàng chục chuyến xe buýt vô chợ Bến Thành (sau này theo Metro số 1,2). Lúc ngồi trên xe buýt cũng là lúc quan sát xã hội từ trên cao, người đi xe máy xe hơi đều thấp hơn bạn. Không nên vật lộn với việc tự lái xe. 30 phút lái xe là 30 phút bạn lãng phí cho sự căng thẳng, nguy cơ tai nạn, hít khói bụi làm giảm tuổi thọ. Đi bộ từ trạm xe buýt đến nơi cần đến giúp tim bạn khỏe mạnh. Nếu đi xe buýt mất 1h30 và tự lái xe mất 30 phút, hãy chọn đi xe buýt. Đám đông chỉ đi xe cá nhân, mình ngược lại với đám đông, đã sao? Tại sao bạn muốn nhảy vô 5% người giàu có mà không từ bỏ được tư duy của 95% còn lại? Có việc nhỏ vậy mà bạn không dám thoát ra, thì việc lớn làm gì được? Sự sáng tạo mới đem lại cho bạn của cải và sự thú vị. Mà sự sáng tạo chỉ có khi đầu óc thảnh thơi. Sẵn sàng bỏ 2-3h mỗi ngày từ trên cao để quan sát, nghĩ lớn, ước mơ lớn. Không ai đánh thuế ước mơ. Đừng tư duy “1 vợ 2 con 3 tầng 4 bánh” cho nhỏ hẹp cuộc đời. Tại sao không thể sở hữu các tòa cao ốc, các chung cư, các trung tâm thương mại, các nhà máy xí nghiệp, máy bay, du thuyền? Không cần chia sẻ điều này với ai, mắc công họ nói mình khùng. Vì con cò không hiểu được đại bàng suy nghĩ gì đâu. Lim kể, lúc ảnh làm phụ bếp, đang rửa thớt thì buộc miệng nói sau này mở chuỗi nhà hàng 30 cái toàn Đông Nam Á, ông bếp trưởng chửi big illusion, đòi tạt sốt cà chua vô mặt. Giờ Lim có 100 cái nhà hàng còn ông đầu bếp kia tới gặp Lim nộp đơn xin việc.

2. Ăn: Hãy dậy thật sớm, nấu cơm, xôi, mì. Nấu thêm để mang theo ăn trưa hoặc ăn ổ bánh mì, dĩa cơm bình dân nơi gần nhất. Mình nên ăn chay rau củ quả ở mức hấp/luộc, sẽ không có gì cả đâu nếu vài ngày trong tuần bạn không ăn thịt. Người ăn chay vẫn thông minh đẹp đẽ như thường. 90% kỹ sư IT người Ấn Độ ở Silicon Valley ăn chay. Mình ăn chay không phải vì tôn giáo mà vì sức khỏe. Thỉnh thoảng vẫn cứ quất thịt cá…nhưng nếu nấu cho 1 mình mình ăn, đừng tốn thời gian. Cứ cá chiên/trứng luộc, rau củ quả hấp, trái cây là đủ. Không tốn thời gian cho việc ăn.

3. Chơi: Nên mời bạn bè 2 lần một tháng, ăn bình dân thôi. Nhóm 4 người, mỗi đứa 2 lần, 1 tháng mình có 8 lần gặp gỡ. Hãy chọn những người hiểu biết, giàu có hơn mình, đang làm công ty lớn, đang khởi nghiệp,…để nghe họ nói chuyện đời. Cá mập thì quây quần dưới đáy sâu. Cá lòng tong thì nhao nhao trên mặt nước, cạnh tranh khốc liệt việc đớp bọt. Khoe quần áo, bàn chuyện ca sĩ này diễn viên kia, bình luận tò mò Tony buổi sáng là ai, viết thế này đúng viết thế kia sai…chỉ có ở đám lòng tong. Đám cá lớn sống im lặng.

4. Học: Phải dành 10 USD=200 ngàn tiền mua sách/tháng. Người vĩ đại trên khắp thế giới, ngoài tủ rượu ra, trong nhà họ còn có tủ sách. Hãy đọc sách dạy làm người, làm giàu, sách kinh tế, sách văn chương, sách nấu ăn hoặc bất cứ sách gì ưa thích. Kiến thức rộng sẽ giúp mình làm ăn rộng. Khi đi làm, việc nói giỏi, cái gì cũng biết khiến công việc trôi chảy hơn. Tháng này bạn chưa bỏ ra 200 ngàn mua sách thì coi như thua. Đọc xong sách, kể lại nội dung cho bạn bè. Đừng giấu. Nếu có khóa học nào đó, nên đăng ký, hoặc dồn lại vài tháng làm 1 khóa, nhớ học với người thành đạt thật sự, tức người có điều hành công ty lớn, bậc trí nhân…chứ không phải nhóm mua môi múa mép.

5. Đi: Tháng để dành 1 triệu, năm sẽ có khoảng 12 triệu cho việc đi chơi. Ban đầu nên đi đường bộ sang các nước lân bang. Hãy tự thưởng mỗi năm một chuyến đi xa. Tết là thời điểm tốt để về thăm gia đình, rồi đi chơi trước khi vô làm trong năm mới. Nhất định phải đi nước ngoài mỗi năm một lần, để coi sông, coi biển, coi đại dương nó ra sao…có cái gì hay ho thì bắt chước, mang về làm ăn.

Trong tay nên có 1 cái smartphone loại bình dân để tra tìm bản đồ, hãy đặt vé máy bay/xe lửa/xe đò.. giá rẻ nhất (ví dụ airbnb là 1 trang web tìm nhà trọ rẻ).

6. Để dành: tháng TỐI THIỂU để dành 1 triệu. Cứ gửi ở ngân hàng, nhiều hơn có thể mua 5 phân hoặc 1 chỉ vàng, đó là vốn khởi nghiệp về sau.

Năm tới, nếu thu nhập vẫn 6 triệu, tự tát vô mặt. Muốn tăng lương, hãy cống hiến. Đừng sợ người khác không thấy nỗ lực của mình. Đừng “khôn” kiểu “tôi có được gì không, làm nhiều cho lắm thì lương cũng vậy”. Tư duy này khiến mình nghèo miết. Hãy cố gắng làm thêm giờ. Bạn phải làm thêm việc ở cơ quan, đến sớm hơn, về trễ hơn. Trong lúc làm việc, tập trung cao độ, nhận nhiều việc của công ty giao, tự mở thêm các mối quan hệ trong công việc, tay kẹp ĐT, tay đánh máy, vừa đi vừa chạy...làm ầm ầm, ầm ầm vô.

Khi còn trẻ, hãy ra ngoài nhiều hơn ở nhà. Hãy nhào vô xin người khác “bóc hết, lột sạch” khả năng của mình. Chỉ sợ bất tài nộp hồ sơ “xin việc”, mà chả ai thèm cho, chả ai thèm bóc lột. Khi đã được bóc và lột hết, dù sau này đi đâu, làm gì, bạn đều cực kỳ thành công. Vì năng lực được trui rèn trong quá trình làm cho người khác. Sự chăm chỉ, tính kỷ luật, quen tay quen chân, quen ngáp, quen lười…cũng từ công việc mà ra. Mọi ông chủ vĩ đại đều từng là những người làm công ở vị trí thấp nhất. Họ đều rẽ trái trong khi mọi người rẽ phải. Họ có những quyết định không theo đám đông, không cam chịu sống một cuộc đời tầm thường, nhạt nhòa…rồi chết.

Còn những bạn thu nhập 6 triệu cũng túng thiếu, 20 triệu cũng đi vay mượn để tiêu dùng, thì thôi, cuộc đời họ chấm dứt giấc mơ lớn. Tiền nong cá nhân quản lý không được, thì làm sao mà quản trị tài chính một cơ nghiệp lớn?”. Tư duy thế nào thì nó ra số phận thế đó.

“Số phận em, số phận cá lòng tong,
thôi thì em cứ nhao lên mặt nước.
Mấy chuyện linh tinh em phải rành mới được
Tò mò bữa ni ca sĩ X ăn gì
Cầu thủ A đi xế hộp hiệu chi
Đại gia nào, diễn viên B đang cặp?

Trên FB em, những thông tin dồn dập.
“Hum nai em buồn nhẹ mí bạn ơi
Hum nai lòng em lại chơi vơi
Làm sao đây để thoát nghèo, mí bạn?”

Cứ mãi ở ao làng, rồi ao sẽ cạn
Sao không ra sông ra biển để vẫy vùng?
Sao cứ tự trói mình trong nếp nghĩ bùng nhùng?
Sao cứ mãi online và thở dài ngao ngán?
Sao cứ để tuổi trẻ trôi qua thật chán?
......
Trên đường băng sân bay mỗi đời người.
Có những kẻ đang chạy đà và cất cánh.

Read More

Copywriting Tips: Bí Quyết Gây Sự Chú Ý

Câu hỏi: “Làm cách nào để gây được sự chú ý?”

Câu hỏi chỉ có 9 từ! Quả là một câu hỏi đơn giản, nhưng câu trả lời thì không đơn giản tí nào. Thực tế, tuỳ theo từng đối tượng, dạng bài viết (social, bài PR, Editorials, Pictorial...) mà chúng ta chọn cách viết cho thích hợp.

Mình có một số tips chia sẻ cùng mọi người. Nên nhớ trong bài 1, mình đã chia sẻ công thức rồi (khuyến nghị mọi người nên ghi nhớ những ghi chú này nhé). Những tips này cũng sẽ không nằm ngoài những yêu cầu đó.

Tips 1: Các phương thức tiếp cận
1. Thấu hiểu vấn đề: để giải quyết vấn đề cấp bách, khó chịu của người dùng, Ví dụ như: Gàu khiến bạn mất tự tin? / Mái tóc xơ rối thế này làm sao gặp chàng được đây? / Ánh năng gay gắt khiến làn da thâm sạm?...
2. Các nguyên tắc, nguyên lý: Cách dễ nhất để khiến người dùng hiểu họ phải làm gì để đạt được hiệu quả/mục tiêu. Ví dụ như: Chỉ 3 bước mỗi ngày cho làn da trắng hồng rạng rỡ... / Chỉ 5 phút để trở thành huyền thoại... 
3. Sự thật độc đáo: Khẳng định những USP của sản phẩm. Ví dụ như: Lần đầu tiên tại Việt Nam... / Bộ sưu tập lớn nhất Việt Nam.../ Cơ hội duy nhất sở hữu... / Dòng sản phẩm đẳng cấp cho doanh nhân! /
4. Những tính chất thú vị nhất, hấp dẫn nhất của sản phẩm: Ví dụ như Giải thưởng 200 triệu đồng.../ Cơ hội chiến thắng iPad... / 20 vé mời VIP cho sự kiện...
5. Bật mí bí mật: Copy dạng này sẽ gây tò mò nơi người đọc. Ví dụ như: Bí mật vẻ đẹp không tì vết... / Bí mật thành công của teen boy... / Bí mật con gái tuổi 18... / Vì sao con trai lại thích con gái...
6. Các cách thức: Rất phù hợp với những copy có nội dung hướng dẫn sử dụng: Cách dưỡng trắng tại nhà / Làm thế nào để bán nhà trong 5 phút...
7. Lời hứa: Vừa có tác dụng giới thiệu tính năng sản phẩm, vừa mang lại hy vọng cho người đọc. Ví dụ như: Trắng Da Chỉ Trong 7 Ngày / Tình yêu từ cái chạm đầu tiên, đó là lời hứa của Pond’s / Trở thành chuyên gia SEO chỉ trong 3 giờ../ 1000 người đã kiểm chứng hiệu quả của Dove, bạn có muốn trải nghiệm?... Lưu ý: Bạn có thể cường điệu hoá lên 1 chút, nhưng đừng hứa hẹn quá với khả năng thực tế của sản phẩm.

Tips 2: Cân nhắc độ dài của copy.
Chúng ta đều biết người dùng ngày nay có rất nhiều lựa chọn đối với content. Vì thế đừng viết dài. Hãy tập trung vào chủ đề chính và xoay quanh nó. Đừng nên khai thác quá 3 khía cạnh của một vấn đề.

Đối với headline, càng súc tích càng tốt. Có một cách viết phổ biến và nó vẫn hiệu quả cho đến ngày nay. Đó chính là vận dụng âm vần trong tiếng Việt, cách viết đối xứng hoặc cân bằng giữa âm trắc và âm bằng. Chỉ có 1 cách để biết copy của bạn viết đã ổn hay chưa đó chính là ĐỌC TO NÓ LÊN. Tới khi nào bạn thấy suôn miệng, nghĩa là người khác cũng có thể sẽ thấy suôn miệng! Good luck...

Tips 3: Đừng quên đặt câu hỏi
Cách sử dụng các câu hỏi trong viết copy không chỉ giúp người đọc hiểu được nội dung sắp tới họ đang đọc là gì mà còn khơi gợi được sự ham muốn tìm hiểu của người đọc. Hãy thử xem bạn có thể làm gì với các trợ từ như: Làm thế nào, Cái gì, Tại sao, Ở đâu, Khi nào, Là ai.

Tips 4: Cân nhắc về giọng văn
Copywriter cũng như một diễn viên. Bạn có thể đóng vai nhiều người, từ nhân viên, doanh nhân, sinh viên, teenagers, phụ nữ mang thai, trẻ con... Vậy nên hãy linh hoạt và đặt mình vào ngôn ngữ của người đọc để có giọng văn phù hợp nhất. Cách rèn luyện thích hợp nhất chính là đọc nhiều loại sách báo, tài liệu của nhiều đối tượng để ghi nhớ giọng văn của họ.

( HUYDELL sưu tầm)

Read More

DỰ BÁO 6 XU HƯỚNG MARKETING NĂM 2015

DỰ BÁO 6 XU HƯỚNG MARKETING NĂM 2015

Những chuyên gia marketing thông minh đều hiểu được tầm quan trọng của việc đón đầu làn sóng thay đổi trong  kinh doanh. Nếu không sẵn sàng “lướt sóng” để mang đến những giá trị lớn lao cho công ty, thị phần của họ sẽ bị nuốt chửng bởi các đối thủ khác.
Với 30 kinh nghiệm tư vấn thương hiệu cho lãnh đạo các công ty toàn cầu như Procter & Gamble, Kraft Foods, General Motors, The Wall Street Journal, Coca-Cola… chuyên gia marketing Avi Dan chia sẻ 6 dự báo về xu hướng marketing năm 2015.

1. Minh bạch hóa
Minh bạch sẽ trở thành công cụ quan trọng nhất trong marketing tương lai. Trong năm tới, những thương hiệu tốt nhất sẽ không còn là những doanh nghiệp kể những câu chuyện hay ho, hấp dẫn nhất về công ty. Thay vào đó sẽ là những thương hiệu có thể truyền tài chính xác bức tranh về tính năng sản phẩm, dịch vụ đang cung ứng cho nhu cầu của khách hàng.
Hiện đa số các doanh nghiệp đều gặp khó khăn hoặc chưa ý thức được tầm quan trọng trong việc minh bạch thông tin trong xây dựng lòng tin với khách hàng. Vì vậy, lợi thế kinh doanh thuộc về những doanh nghiệp nhanh nhạy thay đổi đầu tiên.

2. Đơn giản hóa
Hầu hết các công ty đang tạo ra những hình ảnh phức tạp rối rắm về công ty, dù rằng bối cảnh thị trường đã đủ phức tạp. Để tối ưu hóa trải nghiệm và gia tăng sự gắn kết của khách hàng, các giám đốc marketing (CMO) cần đơn giản hóa mọi thứ và dồn tâm suy nghĩ về mục tiêu, giá trị, tầm nhìn của công ty trong một thông điệp có thể truyền tải cho cả các đối tác liên quan.

3. Kết hợp marketing và công nghệ thông tin

Chúng ta sẽ chứng kiến sự sáp nhập giữa các chuyên gia marketing và công nghệ thông tin. Ngày nay, các công ty đề cập rất nhiều đến cụm từ “digital marketing”. Song, điều doanh nghiệp thực sự cần quan tâm chính là làm marketing trong thế giới công nghệ.
Những nhà marketing giỏi nhất trong thế giới hiện tại chính là những người am hiểu công nghệ thông tin. Hoặc ngược lại, những nhân sự phụ trách IT trong doanh nghiệp cần được trang bị kiến thức về marketing.
Các nhân sự marketing và IT cần tham gia cùng nhau trong những buổi thảo luận nhằm xây dựng và cập nhật các ứng dụng công nghệ phù hợp cho chiến lược marketing của doanh nghiệp.

4. Nhanh cập nhật, nhạy thay đổi
Môi trường mạng xã hội hiện nay đã tạo ra những khách hàng có lối suy nghĩ tức thời và nhu cầu phức tạp, thay đổi liên tục. Vì vậy, các nhà marketing gần như phải bám sát theo những nút “thích”, “chia sẻ” hay những dòng trạng thái của người tiêu dùng trong ngày để tìm ra nhu cầu thực sự của khách hàng mục tiêu.
Môi trường mạng xã hội đồng thời cung ứng kho dữ liệu lớn (Big data) cho marketing, nhưng ngược lại cũng đòi hỏi những người làm marketing cần có khả năng theo kịp sự thay đổi, nắm bắt vấn đề trong thời gian ngắn và luôn luôn sẵn sàng cho việc phân tích thị trường.
Thay vì tập trung vào chiến lược marketing hàng tháng, hàng ngày, giờ đây các nhà marketing phải cập nhật hàng giờ mới mong là người chiến thắng.

5. Cá nhân hóa thay toàn cầu hóa

Marketing sẽ nhấn mạnh vào tính cá nhân hóa thay vì toàn cầu hóa như trước đây. Ngày nay, công nghệ thông tin gắn kết thế giới thành một làng, nhưng marketing thì lại có xu hướng đi sâu vào từng nhóm cộng đồng khu vực, truyền tải các thông điệp đậm tính địa phương, thậm chí là cá nhân hóa hơn đến khách hàng của mình.
Cá nhân hóa không phải là một xu hướng mà đây sẽ là định hướng cho các công ty trong đề ra chiến lược quảng bá và quản trị các thương hiệu toàn cầu.

6. Xây dựng thương hiệu nội bộ
Truyền thông sẽ tập trung vào hướng truyền thông nội bộ. Các công ty sẽ hướng nhiều sự quan tâm hơn đến môi trường truyền thông nội bộ.
Đây là thách thức chính và cũng là cơ hội để doanh nghiệp tạo ra những “đại sứ thương hiệu” nội bộ, để các nhân viên và đối   tác kinh doanh có thể hiểu được thương hiệu cũng như tầm nhìn, chiến lược của công ty.

Read More

Thực trạng Marketing trong Ngành Y tế ở Việt Nam

Tổng quan về Marketing Y Tế ở Việt Nam

Vấn đề lớn ở Việt Nam hiện nay là, các vấn đề xã hội nổi cộm như: tốc độ tăng trưởng dân số cao, tốc độ đô thị hóa chóng mặt vượt tầm kiểm soát của các cấp quản lý, mật độ dân số tập trung quá cao ở đô thị, môi trường ô nhiễm trầm trọng, vệ sinh an toàn thực phẩm kém, quản lý y tế còn chưa theo kịp được thực tế, đội ngũ nhân viên y tế thiếu dẫn đến chất lượng điều trị nhiều khi kém, chữa được bệnh A có khi gây phát sinh bệnh B không đáng có. Do đó bệnh tật đang tăng nhanh ở Việt Nam đặc biệt là ở các thành phố lớn. Hiện tại về thuốc chữa bệnh ngoài các nguồn hàng nhập khẩu, Việt Nam đã có hơn 120 nhà máy GMP sản xuất thuốc do đó nhìn chung ngành cung cấp dược phẩm cạnh tranh khá gay gắt, đặc biệt là ở những gam hàng thuốc phổ thông. Marketing dược đã bắt đầu được các công ty trong nước quan tâm hơn kể từ những năm 2000. Còn dịch vụ khám và chữa bệnh hiện nay tình trạng bệnh viện quá tải vẫn phổ biến, vậy nên các nhà quản lý bệnh viện rất chủ quan khi thấy rằng cơ sở của mình đông khách hàng, do đó vấn đề marketing vẫn chưa thực sự được chu trọng đặc biệt trong các bệnh viện công. Các bệnh viện tư do phải tư trang trải chi phí, ít có nguồn bệnh dồi dào từ bảo hiểm y tế, giá dịch vụ thường lại cao hơn nên vấn đề thu hút bệnh đến điều trị là khá khó khăn hơn. Tuy nhiên một thực tế cho thấy với những viện tư lớn làm ăn uy tín và có chú trọng marketing thì lượng bênh có khi còn hơn rất nhiều viện công lớn.
Đều trong ngành y tế nhưng rõ ràng marketing dược và marketing cho bệnh viện và phòng khám có nhiều điểm khác biệt nhau.

1. Marketing Dược
Qua rồi những ngày mà công ty sản xuất không đủ bán, ra sản phẩm nào là bán chạy cái đó. Thị trường cần mình hơn là mình cần thị trường. 
Ngày nay, một sản phẩm đã từng bán tốt nhưng doanh số tụt giảm nhanh chóng, tại sao? Ra sản phẩm mới cũng với cách làm thị trường cũ mà không bán được, khách hàng không thèm quan tâm đến sản phẩm của công ty…? Tất cả đều bởi vì mật độ cạnh tranh quá cao, và dường như tất cả các sản phẩm điều trị mọi bệnh trên thị trường đều đã có. Cùng một dòng sản phẩm mà có tới hàng chục thậm chí hàng trăm biệt dược cạnh tranh nhau, cho nên công ty chỉ cần lơ là mất cảnh giác là có thể nhìn thấy thị phần của mình bị tụt giảm rõ rệt. Là một biệt dược mới gia nhập thị trường vấn đề lại càng trở nên khó khăn hơn. Chí có marketing mới giải quyết được những vấn đề đó.

Sản phẩm của công ty có cùng hoạt chất, nông độ - hàm lượng không bán được, sao đối thủ canh tranh lại sản xuất không đủ bán? Tất cả chỉ có thể giải thích là đối thủ đã làm marketing tốt hơn.
Thị trường dược phân ra: OTC và ETC lại có tính chất rất khác nhau. Do đó trong khi xây dựng chiến lược marketing cho sản phẩm OTC và ETC rõ ràng có sự khác biệt lớn.
Các công ty Việt Nam bắt đầu quan tâm đến marking dược nhưng vấn đề cơ bản nhất vẫn là: làm như thế nào? Hầu như các công ty làm theo đối thủ và ít định lượng được kết quả của các chương trình marketing mà mình đang làm. Hoặc làm theo các tập đoàn đa quốc gia, các công ty đa quốc gia đã có lịch sử phát triển hàng trăm năm trong khi các công ty Việt Nam phổ biến là tầm 15 năm. Do đó làm theo các công ty đa quốc gia luôn là đúng! Đây là quan điểm khá thụ động vì thứ nhất chiến lược bắt chước máy móc nhiều khi không phù hợp với tiềm lực cũng như sản phẩm của mình. Thứ hai, là người bản địa các công ty nội địa có ưu thế hơn khi quá am hiểu văn hóa tiêu dùng của người Việt, từ đó có những sáng tạo marketing có khi còn phù hợp hơn cả các công ty đa quốc gia. Một chiến lược marketing không phải luôn đúng cho mọi vùng địa lý!

2. Marketing Phòng khám, Bệnh viện

Hiện nay ở các bệnh viện công thì gần như chưa được chú trọng, do còn có sự bao cấp của nhà nước và nguồn bệnh bảo hiểm y tế. Ở miền nam hiện nay các bệnh viên công lớn đều có nhân viên tư vấn cho bênh nhân và người nhà, đây là yếu tố làm tăng chất lượng dịch vụ của bênh viện nhằm thu hút bệnh nhân thể hiện tư duy khá là mới mẻ trong quản lý. Ở nhiều bênh viện tư và phòng khám, bắt đầu có quan tâm tới marketing nhưng nhiều khi quan niệm về marketing chưa đúng hoặc ở mức độ đơn giản nào đó. Một số nhà quản lý cơ sở y tế thì lại xem marketing đồng nghĩa với quảng cáo và là công việc của một vài người trẻ tuổi trong tổ chức của mình chuyên "chạy" lo mấy việc đó, không quan trọng lắm, ai làm cũng được. 
Hiện tại một số bệnh viện tư lớn đã có phòng marketing riêng và hoạt động khá bài bản, đây là tín hiệu tốt giúp cho ngành y tế tăng chất lượng dịch vụ. Những tổ chức nào thực sự quan tâm tới marketing sẽ lớn mạnh, không quan tâm đến marketing sẽ phá sản hoặc hoạt động ở mức cầm chừng thậm chí thua lỗ triền miên.
Hiện nay với sự bùng nổ của Internet, một số công ty, tổ chức cũng đã bắt đầu quan tâm đến online marketing cho y tế như: sử dụng mạng xã hội, chia sẻ hình ảnh, chia sẻ video, lập các webside công thông tin y tế sức khỏe…. Đây là dấu hiệu mang lại tính năng động cho ngành y tế Việt Nam.

Marketing y tế thực chất là sự kết hợp giữa kiến thức marketing cơ bản với sự am hiểu về lĩnh vực y tế, từ đó đưa ra một chiến lược phù hợp. Tuy nhiên sự kết hợp này không phải ai cũng làm được và nó yêu cầu tính khoa học cũng như sáng tạo cao.

Read More